degmek

işlik

1) Bir zat ikinji bir zat bilen galtaşmak, ýanaşmak.

2) Atyp ýa-da salyp nyşana we ş. m. galtaşdyrmak, urmak.

∙ Daş baryp yzky maşyna patlap degdi. (G. Kulyýew, Köpetdagyň Aňyrsynda)

∙ Iki sany ok maşynyň gapdal demrine degipdir. (G. Kulyýew, Köpetdagyň Aňyrsynda)

3) Ýokuşmak, sürtülmek.

∙ Wepanyň eline bir hili ýelmeşik zat degdi. (A. Gowşudow, Mähri-Wepa)

4) Öz bahasyna, nyrhyna, gymmatyna mynasyp bolmak.

∙ Kyrk guzuly goýna degip duran mata-da bereýin. («Görogly» eposy)

5) Azar bermek, ynjatmak.

6) Göçme manyda Oýun etmek, bälçireşmek.

∙ Ýöne bu zatlary bize degip aýdýarsyň-la? («Görogly» eposy)

∙ Aşyr Maýsa degip güldi. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

◊ agyr degmek — seret agyr

∙ Bu sorag Gylyç Gajar ogluna örän agyr degdi. (N. Pomma, Taýlak hyzzyn)

◊ degip geçmek — Az wagtlaýyn barmak, baryp gitmek, biriniňkä sowlup geçmek.

∙ Eger ertir ony görseňiz, onuň bir minutlykça meniň öýüme degip geçmegini soraň. (A. P. Çehow, Saýlanan eserler)

◊ el degmek — seret el

◊ göwne degmek — seret göwün

∙ Düýn seniň göwnüňe degipdir ejem, Şol hakda gürleşip otyrdyk biz hem. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

∙ Geregim, men onuň göwnüne degdim. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

◊ göz degmek — seret göz

∙ Diýýär: --Göz degmegiň tarapdary sen, Ýel tursa-da, borsuň sebäpkäri sen. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

◊ gulaga degmek — seret gulak

∙ «Syrtlan barmyş» sesi gulagyna degeli bäri, ol indi gijelerine üzümiň içine-de girip bilenok. (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde)

◊ janyna degmek — seret jan

∙ Bu sözler Böriýewiň janyna degdi. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

∙ Bu enäniň janyna degdi. (M. Gorkiý, Ene)

◊ ok bolup degmek — Güýçli täsir etmek, örän gynandyrmak.

◊ suwuna degmek — seret suw

◊ ýokuş degmek — seret ýokuş

∙ Artygyň soňky sözi Aşyra ýokuş degdi. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

∙ Dogrusy, bu ýagdaý oňa birneme ýokuş degdi. (B. Pürliýew, Ilkinji gün)